Ngoài cá, thịt và gia cầm, ít người biết các loại đậu đỗ, các loại hạt cũng là nguồn dinh dưỡng dồi dào, cung cấp các thành phần thiết yếu và duy trì sự sống.
Dưới đây là danh sách 5 loại thực phẩm quan trọng nhất trong Hướng dẫn chế độ ăn của Malaysia năm 2010. Chúng bao gồm cá, thịt, gia cầm, trứng, các loại đậu đỗ và các loại hạt. Thực tế, chúng không chỉ tham gia xây dựng cơ thể, mà còn cung cấp những dưỡng chất sống còn cho sức khỏe và duy trì cơ thể, như đạm, vitamin, kẽm, sắt và magie.
1. Cá
Đây là thực phẩm được đề nghị cần được tiêu thụ thường xuyên nếu có thể.
Đạm trong cá tương đương với trong thịt và gia cầm. Mỡ của cá dễ tiêu và thường có tỷ lệ thấp hơn với hai loại kia. Hàm lượng cholesterol của cá cũng thấp hơn hẳn.
Một vài loài cá (như cá hồi, cá trích) có tỷ lệ cao axit béo omega-3, được biết đến là rất có ích cho sức khỏe, đặc biệt trong các vấn đề tim mạch.Hàm lượng kẽm và sắt trong cá thấp hơn trong thịt, nhưng cơ thể lại dễ hấp thu hơn. Ngược lại, vitamin B12 trong cá tương đương thậm chí cao hơn trong thịt. Đây cũng là nguồn iốt dồi dào.Những loài cá nhỏ ăn được cả xương là nguồn canxi rất tốt, đặc biệt với người không ăn sữa.
2. Thịt và gia cầm
Đây là nguồn đạm giá trị cho bữa ăn hàng ngày. Chúng giàu sắt, dễ được cơ thể hấp thụ. Chúng cung cấp lượng lớn kẽm và vitamin B12.
Để làm giảm lượng mỡ bão hòa đưa vào người, bạn hãy chọn loại thịt ít mỡ, hoặc nếu là gia cầm hãy bỏ da.Nội tạng động vật như gan, thận, tim, mề... không nên ăn thường xuyên, vì chúng chứa hàm lượng cao cholesterol.
3. Trứng
Trứng có hàm lượng dinh dưỡng cao và vì thể được khuyến cáo dùng cho tất cả những người khỏe mạnh. Trứng cũng khá rẻ so với các thực phẩm khác cùng nguồn gốc động vật.
Giá trị quan trọng nhất của trứng là: Nhiều đạm chất lượng cao, giàu vitamin B12 và cung cấp lượng lớn kẽm và sắt.Lòng đỏ trứng có chứa nhiều cholesterol nhưng khác với sữa và thịt, nó lại không chứa nhiều axit béo no. Vì thế, với người bị cholesterol trong máu cao, nên hạn chế ăn lòng đỏ trứng, từ 1 đến 3 quả mỗi tuần.
4. Các loại đậu đỗ
Lượng đạm trong đậu đỗ tương tự như trong thịt và gia cầm. Tuy nhiên, chúng thường thiếu 1 hoặc 2 loại amino axit (thành phần cơ bản của đạm).
Vì thế, nên sử dụng lẫn 2 loại thực vật trở lên, chẳng hạn đậu đỗ và ngũ cốc, hoặc đậu đỗ với các loại hạt để tạo ra được đạm hoàn chỉnh.
Đậu đỗ cũng cung cấp lượng chất xơ giá trị, kẽm và sắt. Tuy nhiên, kẽm và sắt ở dạng này khó hấp thụ hơn so với từ động vật.
Đậu đỗ rất giàu vitamin nhóm B. Nó không chứa chất béo no và cholesterol như trong thịt và gia cầm.
Đậu đỗ (cũng giống như các loại hạt và một số loại quả) có chứa các chất hoạt tính sinh học, có tác dụng chống lại nhiều bệnh kinh niên.
Đậu nành và các sản phẩm của nó là một nhóm đậu đỗ được sử dụng nhiều nhất. Bạn nên sử dụng chúng hàng ngày, thậm chí có thể thay cho các thực phẩm từ động vật.
5. Các loại hạt và quả dạng hạt
Chúng gồm nhiều loại khác nhau như hạt lạc, hướng dương, hạt bí, vừng..., hạt dẻ, quả óc chó, quả hạnh... Bạn nên dùng chúng trong bữa ăn vài lần mỗi tuần.
Các loại hạt và quả này giàu đạm và các dưỡng chất khác như vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất béo không no, các axit béo thiết yếu...Tuy nhiên, các loại hạt cũng giàu chất béo, do vậy không nên dùng quá nhiều.
Nhóm thực phẩm này đặc biệt có giá trị với những người ăn kiêng, vì có thể thay thế những nguồn đạm khác.
Thùy Linh