Ẩm thực của dân tộc Thái (Sơn La) rất đặc sắc. Người Thái sử dụng rất nhiều gia vị để chế biến món ăn, gia vị nóng để trung hòa những món ăn lạnh, lấy vị chát bùi trung hòa vị đắng cay… trong đó không thể không nói đến món nậm pịa, một món ăn truyền thống có từ lâu đời và được đồng bào rất yêu thích.
Nậm pịa là món ăn truyền thống có từ lâu đời của dân tộc Thái.
Nậm pịa là món ăn đặc trưng chỉ có ở vùng núi Tây Bắc từ Mộc Châu (Sơn La), đến Điện Biên, Lai Châu. Nậm pịa có thể dùng để làm nước chấm hoặc dùng trực tiếp như một loại canh, có tác dụng giải rượu. Nguyên liệu chính của món này là tiết bò hoặc tiết dê để đông, đuôi, dạ dày, cuống tim và không thể thiếu một thứ nước sền sệt lấy từ bên trong ruột non của con bò. Trong tiếng Thái, “nậm” có nghĩa là canh, “pịa” là chất sền sệt trong ruột non của bò. Khi mổ bò, người Thái rất cẩn trọng trong việc lấy phần pịa. Pịa được lấy ra ngay khi bộ lòng mới được mang ra khỏi bụng bò, và được bảo quản cẩn thận tránh ruồi nhặng. Phần ruột non ngay sau khi được lấy ra phải dùng lạt thắt chặt hai đầu ngăn cách với ruột già và dạ dày, để chất nhũ tương trong ruột non không bị pha tạp. Công đoạn nấu món nậm pịa cũng không hề đơn giản. Nồi nước xương bò được ninh trong nhiều giờ cho đến khi có đủ vị ngọt và vị ngậy, người nấu mới đổ tất cả những nguyên liệu thịt, sụn và lục phủ ngũ tạng vào nồi ninh. Phần ruột non sẽ được cắt khúc ngắn, trộn cùng lá rau thơm, bột mắc khén, rau mùi tầu, tỏi, ớt..., tất cả đều băm nhỏ rồi đun sôi, cho tới khi sền sệt thì thành món nậm pịa. Theo cô Hà Thị May, người dân ở bản Áng, thì chỉ một lần nếm món nậm pịa vị giác chuyển từ đắng sang ngọt thôi cũng khiến cho người thưởng thức khó quên. Lần nào đón bạn bè phương xa lên Sơn La, gia đình cô May cũng như các gia đình người Thái ở bản Áng đều chế biến nậm pịa, cũng là dịp để chia sẻ một phần làm nên nét văn hóa ẩm thực độc đáo của người Thái ở Sơn La. Theo phong tục, người Thái mỗi khi mổ trâu, bò, dê... thường làm món nướng, và phần thịt sẽ hơi tái để giữ vị ngọt tự nhiên. Nậm pịa được dùng như một thứ gia vị chấm thịt nướng khiến miếng thịt trở nên thơm ngon với hương vị của đồ nướng hòa quyện các vị cay, mặn, ngọt, thơm… Khi đến Tây Bắc, khách miền xuôi luôn luôn được người dân bản địa đầy tự hào giới thiệu và mời nếm món nậm pịa để tỏ lòng mến khách.